🌠 مرآت ذات 🌠

سنت خدا بر این است که اگر سنگی را به هوا بیندازی دوباره بر می گردد به زمین.
سنت خدا بر این است که آتش به بالا برود؛ سنگ بیاید به طرف زمین.
اینها سنتهای خدا هستند؛ یعنی قواعدی هستند که خداوند این قواعد را برای ما قرار داده. اینها سنتهای خدا هستند در زمین. ما تماماً داریم در سنتهای الهی حرکت می کنیم؛ سنت خدا این است که این چراغ نور بدهد. سنت خدا این است که این ستون، سقف را نگهداری کند. اینها سنت هستند علت نیستند.
آیا علیت در عالم جاری است یا سنت در عالم جاری است. یعنی این ستون علت آن است که سقف پایین نیاید؟ یا نه؟

می خواهیم بگوییم که ستون علت نیست. سنت است. یعنی خواست خدا این بوده که گفته است من این ستون را قرار می دهم برای اینکه سقف را نگهداری کنم. من اینجوری قرار می دهم که اگر سنگ را به بالا بیندازی، دوباره بر گردد پایین. اینها سنتهای خدا هستند؛ علت نیستند. چون علت از معلول تخلف نمی کند ؛ ولی ما می بینیم خیلی وقتها علت از معلول تخلف کرده؛ همین آتش که سوزاننده است بر حضرت ابراهیم برداً و سلاماً شد. با اینکه آتش بوده است.

همین که می بینی آتش هست ولی نمی سوزاند، این خودش دلیل است بر اینکه آتش علت سوزاندن نیست. از کجا می فهمیم علت نیست؟ از اینکه ما در تاریخ یک نمونه پیدا شد که آتش نسوزاند. حضرت ابراهیم را نسوزاند. از همینجا عقل کشف می کند که پس آتش علت نیست.

اینها سنت است.
ما در میان سنتهای خدا زندگی می کنیم.

آتش بسوزاند؛ نمک شور کند؛ شکر شیرین کند؛ این چراغ نورافشانی کند؛ این ستون نگه دارد؛ این پرده ساتر باشد؛ اینها همه می شوند سنتهای الهی.

********************************************************************

علامه ذوالفنون حمید رضا مروجی سبزواری