طرح کلی از عالم آفرینش: از خدا تا عالم طبیعت
#طرح‌کلی‌ازعالم‌آفرینش
#ازخداتاعالم‌طبیعت
#علامه‌مروجی‌سبزواری
👈 #عالم‌آفرینش به انضمام ذات خداوند به #شش‌مرتبه تقسیم می شود:
سه مرتبه مربوط به ذات خدا
سه مرتبه مربوط به بیرون ذات خدا
⬅️ سه مرتبه ای که مربوط به ذات خداست عبارتند از:
👈 مرتبه ی #احدیت
👈 مرتبه ی #واحدیت
👈 مرتبه ی #اعیان‌ثابته
⬅️ آن سه مرتبه ای که بیرون از ذات خدا هستند عبارتند از:
👈 #عالم‌عقول
👈 #عالم‌نفوس
👈 #عالم‌طبیعت
که دو عالم اول، #ملکوتی هستند؛ و عالم طبیعت، #مادی است.
اکنون به شرح این مراتب و عوالم می پردازیم:
#حکمای‌متأله ذات خداوند را به #تحلیل‌عقلی به #چهارمرتبه تقسیم می کنند:
1️⃣ مرتبه لا اسمی و لا رسمی،
هو هویت مطلقه بدون قید اطلاق،
لا تعیّنی محض بدون تقید به عدم تعین
2️⃣ مرتبه ی احدیت و #ظهوراسم‌مستأثره و #مقام‌اسم‌مکنون و #غیب‌الغیب‌ذات
3️⃣ مرتبه ی واحدیت و #ظهوراسماءحسنی و #صفات‌علیا
4️⃣ مرتبه ی #اعیان‌ثابته موجودات و #عرش
⬅️ مرتبه اول:
#ذات‌خدا
👈 این مرتبه از ذات خدا چنان در #حجاب و نهانی است که هیچ اسمی نداریم که از این مرتبه با آن اسم خبر دهیم.
هیچ انسانی از این مرتبه خبر ندارد و حتی هیچ ملکی از ملائکه خدا از آنجا چیزی نمی داند. حتی قویترین ملائکه مثل #روح #عقل‌اول و نیز کامل ترین موجود عالم خلقت که حضرت #محمدبن‌عبدالله صلوات الله و سلامه علیه باشد، از آنجا خبری ندارد و بدانجا راه پیدا نکرده است.
در آن مرتبه، خدا خودش است و خودش.
« یُحَذِّرُکُمُ اللهُ نفسَهُ »
ناظر به این مرتبه است.
👈 این که گفتیم هیچ انسانی به این مقام راه ندارد، و با این مرتبه از ذات خدا نمی تواند اتصال برقرار کند، بدان جهت است که انسان به هر مقدار از وسعت وجودی هم که دست پیدا کند، باز #محدوداست. و محدود نمی تواند نامحدود را دریابد.
👈 وجود، در این مرتبه چنان #قوی و شدید است که هر #صفت و #قیدی را #نابود کرده و #مضمحل می نماید.
⬅️ مرتبه دوم ذات خدا:
مرتبه #احدیت
آن مرتبه ای که ذکر کردیم، دارای یک تجلی در درون خودش است
( #تجلی‌درون‌ذاتی)
که محصول آن، مرتبه ی احدیت است.
وجود خداوند در این مرتبه، « #وجودبی‌قید » است.
« #وجودبی‌حد » است.
« #وجودمطلق » است.
در این مرتبه،
بی قیدی،
بی وصفی،
و مطلق بودن،
و رها بودن،
و آزاد بودن
می توانند قید برای #وجودخداوند قرار گیرند.
آنگاه در سایه ی این #قید و #وصف،
یک #اسم برای خدا پدید می آید و آن اسم #احد است.
#اسم احد یا مقام احدیت، #باطن و #غیب ذات است.
#اسم‌مکنون و
#اسم‌مخزون است.
که خداوند آن را برای هیچکدام از مخلوقاتش آشکار نکرده و در نهانخانه ی غیبش پنهان کرده است.
در میان مخلوقات فقط حضرت #محمدبن‌عبدالله صلوات الله و سلامه علیه و آله توانسته با اسم احد یا مقام احدیت اتصال پیدا کند و کمال احدیت را دارا شود.
و مظاهر تامه ی #ولایت او که #اولیاءاثنی‌عشریه هستند که صاحبان #ولایت‌مطلقه‌شمسیه می باشند.
👈 مرتبه احدیت، یک جنبه ی #باطن دارد، یک جنبه ی #ظاهر.
جنبه ی باطن او همان مقام احدیت ذات است که غیب است و مکنون و مخزون؛
جنبه ی ظاهر آن مقام #الوهیت ذات است.
👈 #صفات و #کمالات در مرتبه ی الوهیت حضور دارند.
( الله مستجمع جمیع صفات و اسماء)
👈 صفات و کمالاتی که در مرتبه الوهیت حضور دارند، برخی #جمالی هستند مثل:
رحمن
لطیف
ودود
سلام
مؤمن
برخی #جلالی هستند مثل:
قهار
عزیز
متکبر
منتقم
👈 تمامی صفات و کمالات جمالی، تحت یک #صفت‌واحد جمعند و آن صفت #برکت است؛
و تمامی صفات و کمالات #جلالی تحت یک #صفت‌واحد جمعند و آن صفت #علوّ است.
⬅️ مرتبه سوم ذات خدا:
مرتبه #واحدیت
گفتیم که سه صفت #الوهیت، #برکت و #علو
در مرتبه احدیت ذات تحقق دارند.
این اسماء، کلی هستند و أمّ الأسماء و #اسماءاعظم خداوند می باشند.
#الله
جامع دو اسم « تبارک » و « تعالی» است.
« تبارک» جامع جمیع اسماء جمالی
« تعالی» جامع جمیع اسماء جلالی.
سپس از #ظهور و #تجلی این دو اسم اخیر، تمامی اسماء جمالی و جلالی پدید می آیند.
و این دو دسته، مرتبه ی #واحدیت‌ذات خدا را تشکیل می دهند.
👈 مرتبه ی واحدیت،
مرتبه ی
#ظهوراسماوصفات
است.
تمامی 99 اسم،
یا 360 اسم
یا هزار اسم
در این مرتبه حضور دارند.
👈 این مرتبه ی واحدیت،
مرتبه ی #فاعلیت ذات خداست.
👈خداوند با صفات خود و کمالات و اسماء خود در این مرتبه #فاعلیت دارد و #ربوبیت می کند.
⬅️ مرتبه چهارم ذات خدا:
#اعیان‌ثابته ( یا #عرش)
در این مرتبه،
#صورتهای‌علمی‌موجودات‌عالم
#ازازل‌تاابد
حضور دارند.
این صورتهای علمی،
از #تناکح‌اسماء
که در مرتبه واحدیت هستند،
پیدا می شوند.
👈 در ذات خداوند، اسماء و صفات فراوانی وجود دارند که این اسماء و صفات، با هم #ترکیب و #تناکح پیدا می کنند و #صورتهای‌علمی موجودات عالم را در ذات خدا و در علم خدا پدید می آورند.
👈 مثلاً:
از تناکح و ترکیب اسماء:
« مؤیّد»
« محیی»
« شافی»
«خالق»
« متکلم»
«عالم»
«حکیم»
«کافی»
«نافخ»
«مخرج الموتی»
که اسماء الهی هستند،
#صورت‌علمی
#حضرت‌عیسی علیه السلام در ذات خدا پدید می آید و لذا #آثارآن‌اسماء در حضرت #ظهور کرده بود.
👈 از ترکیب اسماء دیگر نیز صورتهای علمی انسانها و موجودات دیگر پدید می آیند.
👈 پس هر موجودی در عالم ذات خدا، یک #عین‌ثابت ( به قول عرفا ) و یک #صورت‌علمی ( به قول فلاسفه ) دارد.
👈 این اعیان در مرتبه ی بعد، یک تجلی در #بیرون‌ذات‌خدا می کنند که #عقل‌اول پدید می آید.
👈 #عقل‌اول،
#ظهورخارجی‌اعیان است.
👈 عقل اول، یک تجلی می کند و #نفس‌کل پدید می آید.
👈 نفس کل، وجود موجودات را که در عقل اول به صورت واحد حضور دارند، #متکثر می کند و از هم جدا می سازد.
👈 بعد، آنها را #نازل کرده و
#تبدیل‌به‌وجودمادی
می کند.
👈 از این جهت است که #ملکوت و صورت علمی و عین ثابت هر موجودی در ذات خداست.
👈👈 ملکوت هر شیء همان #عین‌ثابت اوست یا همان صورت علمی اوست در ذات خدا ،
و موجودات
از آن عین ثابت خود تنزل کرده،
به عالم طبیعت در آمده،
دوباره به همان عین ثابت خود بر می گردند.
👈👈👈 بنابراین:
همچنانکه یک معمار در ذهن خودش نقشه های زیادی از خانه ها دارد،
و بعد، آنها را در بیرون پیاده کرده و آنها را در بیرون می سازد، صورت علمی تمامی موجودات عالم نیز #ازازل‌تاابد
در #علم‌خدا موجود است،
بعد خداوند آنها را در خارج و بیرون از ذات خودش ایجاد می کند و به آنها #وجودخارجی می دهد.
🌹تا اینجا تمام.